Διπλές Καταβασίες της εορτής των Θεοφανείων

Οἱ διπλές Καταβασίες τῆς ἐορτής τῶν Θεοφανείων πλήν τῆς Θ’ Ὠδῆς.

Ωδή Α’. Ἦχος β.

Βυθοῦ ἀνεκάλυψε πυθμένα, καί διά ξηρᾶς οἰκείους ἕλκει, ἐν αὐτῷ κατακαλύψας ἀντιπάλους, ὁ κραταιός, ἐν πολέμοις Κύριος· ὅτι δεδόξασται.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Βυθοῦ ἀνεκάλυψε πυθμένα, καί διά ξηρᾶς οἰκείους ἕλκει,	Αποκάλυψε τον πυθμένα του βυθού και έλκει τους γνωστούς σε Αυτόν μέσα από την ξηρά,
ἐν αὐτῷ κατακαλύψας ἀντιπάλους, ὁ κραταιός, ἐν πολέμοις Κύριος·	αφού μέσα σε αυτόν τον βυθό κάλυψε όλους του αντιπάλους Του, ο παντοδύναμος Κύριος,
ὅτι δεδόξασται.	διότι είναι πραγματικά δοξασμένος.

Ωδή Α’ ιαμβική. Ἦχος β.

Στείβει θαλάσσης, κυματούμενον σάλον, ἤπειρον αὖθις, Ἰσραὴλ δεδειγμένον. Μέλας δὲ πόντος, τριστάτας Αἰγυπτίων, ἔκρυψεν ἄρδην, ὑδατόστρωτος τάφος, ῥώμῃ κραταιᾷ, δεξιᾶς τοῦ Δεσπότου.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Στείβει θαλάσσης, κυματούμενον σάλον, ἤπειρον αὖθις, Ἰσραὴλ δεδειγμένον.	Βαδίζει στη κυματισμένη θάλασσα του Ισραήλ, που με την υπόδειξή Του έγινε στεριά.
Μέλας δὲ πόντος, τριστάτας Αἰγυπτίων, ἔκρυψεν ἄρδην, ὑδατόστρωτος τάφος,	Η μαύρη θάλασσα έκρυψε μέσα της του Αιγύπτιους άρχοντες, θέτοντάς τους σε νερόστρωτο τάφο,
ῥώμῃ κραταιᾷ, δεξιᾶς τοῦ Δεσπότου.	χάρη στη δύναμη της δεξιάς του Δεσπότη.

Ωδή Γ’. Ἦχος β.

Ἰσχὺν ὁ διδοὺς τοῖς Βασιλεῦσιν ἡμῶν Κύριος, καὶ κέρας χριστῶν αὐτοῦ ὑψῶν, Παρθένου ἀποτίκτεται· μολεῖ δὲ πρὸς τὸ Βάπτισμα, διὸ πιστοὶ βοήσωμεν· οὐκ ἔστιν Ἅγιος, ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ οὐκ ἔστιν δίκαιος πλὴν σου Κύριε.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Ἰσχὺν ὁ διδοὺς τοῖς Βασιλεῦσιν ἡμῶν Κύριος,	Ο Κύριός μας που δίνει δύναμη τους σε αυτούς που μας βασιλεύουν.
καὶ κέρας χριστῶν αὐτοῦ ὑψῶν, Παρθένου ἀποτίκτεται·	Αυτός που υψώνει τους πιστούς σε Αυτόν, γεννιέται από την Παρθένο.
μολεῖ δὲ πρὸς τὸ Βάπτισμα, διὸ πιστοὶ βοήσωμεν·	Προχωρεί προς το Βάπτισμά Του, για αυτό ας κραυγάσουμε οι πιστοί:
οὐκ ἔστιν Ἅγιος, ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν,	Δεν υπάρχει άλλος άγιος, όπως ο Θεός μας
καὶ οὐκ ἔστιν δίκαιος πλὴν σου Κύριε.	και δεν υπάρχει άλλος δίκαιος πέρα από εσένα Κύριε.

Ωδή Γ’ ιαμβική. Ἦχος β.

Ὅσοι παλαιῶν, ἐκλελύμεθα, βρόχων, βορῶν λεόντων, συντεθλασμένων μύλας, ἀγαλλιῶμεν, καὶ πλατύνωμεν στόμα, λόγῳ πλέκοντες, ἐκ λόγων μελῳδίαν, ᾦ τῶν πρὸς ἡμᾶς, ἥδεται δωρημάτων.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Ὅσοι παλαιῶν, ἐκλελύμεθα, βρόχων,	Όσοι απελευθερωθήκαμε από τα παλαιά δεσμά,
βορῶν λεόντων, συντεθλασμένων μύλας,	αφού έγιναν βορά στα λιοντάρια και τσακίστηκαν από τα δόντια τους,
ἀγαλλιῶμεν, καὶ πλατύνωμεν στόμα, λόγῳ πλέκοντες, ἐκ λόγων μελῳδίαν,	ας χαρούμε και ας ανοίξουμε το στόμα μας, και ας συνθέσουμε μελωδικούς ύμνους.
ᾦ τῶν πρὸς ἡμᾶς, ἥδεται δωρημάτων.	γιατί χαιρόμαστε για τα όσα μας έχει προσφέρει.

Ωδή Δ’. Ἦχος β.

Ἀκήκοε Κύριε φωνῆς σου, ὃν εἶπας, Φωνὴ βοῶντος ἐν ἐρήμῳ ὅτε ἐβρόντησας πολλῶν ἐπὶ ὑδάτων, τῷ σῷ μαρτυρούμενος Υἱῷ, ὅλος γεγονὼς τοῦ παρόντος, Πνεύματος δὲ ἐβόησε· Σὺ εἶ Χριστός, Θεοῦ σοφία καὶ δύναμις.


Ἀκήκοε Κύριε φωνῆς σου, ὃν εἶπας,	Έχει ακούσει Κύριε την φωνή σου, αυτός που είπες ότι είναι
Φωνὴ βοῶντος ἐν ἐρήμῳ ὅτε ἐβρόντησας πολλῶν ἐπὶ ὑδάτων,	η φωνή που κραυγάζει μέσα στην έρημο, όταν βρόντησε η φωνή Σου πάνω από τα πολλά νερά του Ιορδάνη,
τῷ σῷ μαρτυρούμενος Υἱῷ,	δίνοντας μαρτυρία ότι Αυτός είναι ο Υιός Σου.
ὅλος γεγονὼς τοῦ παρόντος, Πνεύματος δὲ ἐβόησε·	Ο Ιωάννης, που ήταν παρών του γεγονότος αυτού, πλήρης Αγίου Πνεύματος φώναξε:
Σὺ εἶ Χριστός, Θεοῦ σοφία καὶ δύναμις.	Εσύ είσαι ο Χριστός, η σοφία και η δύναμη του Θεού.

Ωδή Δ’ ιαμβική. Ἦχος β.

Πυρσῷ καθαρθεὶς μυστικῆς θεωρίας, ὕμνῶν Προφήτης τὴν βροτῶν καινουργίαν, ῥήγνυσι γῆρυν, Πνεύματι κροτουμένην, σάρκωσιν ἐμφαίνουσαν ἀῤῥήτου Λόγου, ᾦ τῶν δυναστῶν τὰ κράτη συνετρίβη.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Πυρσῷ καθαρθεὶς μυστικῆς θεωρίας,	Καθαρίσθηκε από τον πυρσό της μυστικής θεωρίας ο Προφήτης
ὕμνῶν Προφήτης τὴν βροτῶν καινουργίαν, ῥήγνυσι γῆρυν,	και υμνεί την αναγέννηση του ανθρώπου με μεγάλη φωνή,
Πνεύματι κροτουμένην,	εμπνεόμενος από το Άγιο Πνεύμα.
σάρκωσιν ἐμφαίνουσαν ἀῤῥήτου Λόγου,	Η Σάρκωση του Θεού, που κανείς δεν μπορεί να περιγράψει, τώρα γίνεται φανερή.
ᾦ τῶν δυναστῶν τὰ κράτη συνετρίβη.	Μέσω Αυτού, η δύναμη αυτών που καταδυνάστευαν τα πλήθη, συνετρίβη.

Ωδή Ε’. Ἦχος β.

Ἰησοῦς ὁ ζωῆς ἀρχηγός, λῦσαι τό κατάκριμα ἥκει, Ἀδάμ τοῦ πρωτοπλάστου· καθαρσίων δέ ὡς Θεός μή δεόμενος, τῷ πεσόντι καθαίρεται, ἐν τῷ Ἰορδάνῃ· ἐν ᾧ τήν ἔχθραν κτείνας, ὑπερέχουσαν πάντα νοῦν, εἰρήνην χαρίζεται.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Ἰησοῦς ὁ ζωῆς ἀρχηγός, λῦσαι τό κατάκριμα ἥκει, Ἀδάμ τοῦ πρωτοπλάστου·	Ο Ιησούς, ο αρχηγός της ζωής, ήρθε για να λύσει τη καταδίκη του Αδάμ του Πρωτοπλάστου.
καθαρσίων δέ ὡς Θεός μή δεόμενος, τῷ πεσόντι καθαίρεται, ἐν τῷ Ἰορδάνῃ·	Και παρότι δεν χρειάζεται την κάθαρση ως Θεός, καθαρίζεται μέσω του βαπτίσματος στον Ιορδάνη, για τον πεσόντα άνθρωπο.
ἐν ᾧ τήν ἔχθραν κτείνας, ὑπερέχουσαν πάντα νοῦν, εἰρήνην χαρίζεται.	Έτσι αναιρεί την έχθρα και του χαρίζει την ειρήνη, που υπερβαίνει κάθε νου.

Ωδή Ε’ ιαμβική. Ἦχος β.

Ἐχθροῦ ζοφώδους καὶ βεβορβορωμένου, ἰὸν καθάρσει Πνεύματος λελουμένοι, νέαν προσωρμίσθημεν ἀπλανῆ τρίβον, ἄγουσαν ἀπρόσιτον εἰς θυμηδίαν, μόνοις προσιτήν οἷς Θεὸς κατηλλάγη.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Ἐχθροῦ ζοφώδους καὶ βεβορβορωμένου, ἰὸν καθάρσει Πνεύματος λελουμένοι,	Λουσμένοι και καθαρισμένοι μέσω του Αγίου Πνεύματος, από τον σκοτεινό και βουτηγμένο στην λάσπη εχθρό,
νέαν προσωρμίσθημεν ἀπλανῆ τρίβον, ἄγουσαν ἀπρόσιτον εἰς θυμηδίαν,	οδηγούμαστε σε καινούργια οδό απελευθερωμένη από την πλάνη, που μας οδηγεί σε χαρά απρόσιτη,
μόνοις προσιτήν οἷς Θεὸς κατηλλάγη.	παρά μόνο για αυτούς που έχουν συμφιλιωθεί με τον Θεό.

Ωδή ΣΤ’. Ἦχος β.

Ἡ φωνή τοῦ Λόγου, ὁ λύχνος τοῦ φωτός, ὁ ἑωσφόρος, ὁ τοῦ ἡλίου Πρόδρομος, ἐν τῇ ἐρήμῳ· Μετανοεῖτε, πᾶσι βοᾷ τοῖς λαοῖς, καί προκαθαίρεσθε· ἰδού γάρ πάρεστι Χριστός, ἐκ φθορᾶς τόν κόσμον λυτρούμενος.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Ἡ φωνή τοῦ Λόγου, ὁ λύχνος τοῦ φωτός, ὁ ἑωσφόρος,	Η φωνή του Λόγου, η λυχνία του φωτός, αυτός που φέρει το Φως,
ὁ τοῦ ἡλίου Πρόδρομος, ἐν τῇ ἐρήμῳ·	ο Πρόδρομος του ήλιου στην έρημο.
Μετανοεῖτε, πᾶσι βοᾷ τοῖς λαοῖς, καί προκαθαίρεσθε·	Φωνάζει σε όλους στην έρημο να μετανοήσουν και να καθαρισθούν,
ἰδού γάρ πάρεστι Χριστός, ἐκ φθορᾶς τόν κόσμον λυτρούμενος.	Εκεί λοιπόν εμφανίστηκε ο Χριστός, για να λυτρώσει τον κόσμο από την φθορά.

Ωδή ΣΤ’ ιαμβική. Ἦχος β.

Ἱμερτὸν ἐξέφηνε σὺν πανολβίῳ, ἤχῳ Πατήρ, ὃν γαστρὸς ἐξηρεύξατο. Ναί, φησιν, Οὗτος, συμφυὴς γόνος πέλων, φώταυγος ἐξώρουσεν ἀνθρώπων γένους, Λόγος τέ μου ζῶν, καὶ βροτὸς προμηθείᾳ.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Ἱμερτὸν ἐξέφηνε σὺν πανολβίῳ, ἤχῳ Πατήρ, ὃν γαστρὸς ἐξηρεύξατο.	Με πανευτυχή φωνή ο Πατέρας λέει ότι Αυτός είναι ο αγαπητός Υιός Του, ο Οποίος γεννήθηκε από Αυτόν.
Ναί, φησιν, Οὗτος, συμφυὴς γόνος πέλων, φώταυγος ἐξώρουσεν ἀνθρώπων γένους,	«Ναι, λέει, Αυτός, που είναι γέννημά μου από την ίδια Φύση, προβάλλεται ολόφωτος μέσα από το ανθρώπινο γένος.
Λόγος τέ μου ζῶν, καὶ βροτὸς προμηθείᾳ.	Είναι ο Λόγος μου ο ζωντανός και συνάμα θνητός με την δική μου πρόνοια».

Ωδή Ζ’. Ἦχος β.

Νέους εὐσεβεῖς, καμίνῳ πυρός προσομιλήσαντας, διασυρίζον πνεῦμα δρόσου, ἀβλαβεῖς διεφύλαξε, καί θείου ἀγγέλου συγκατάβασις· ὅθεν ἐν φλογί δροσιζόμενοι, εὐχαρίστως ἀνέμελπον· Ὑπερύμνητε, ὁ τῶν πατέρων Κύριος, καί Θεός εὐλογητός εἶ.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Νέους εὐσεβεῖς, καμίνῳ πυρός προσομιλήσαντας,	Τους ευσεβείς νέους, που ήρθαν σε επαφή με το πύρινο καμίνι,
διασυρίζον πνεῦμα δρόσου, ἀβλαβεῖς διεφύλαξε,	με ένα πνεύμα δροσιάς που σφυρίζει στον άνεμο, τους κράτησε αβλαβείς.
καί θείου ἀγγέλου συγκατάβασις·	και με την συγκατάβαση του θείου Αγγέλου.
ὅθεν ἐν φλογί δροσιζόμενοι, εὐχαρίστως ἀνέμελπον·	Και έτσι ενώ δροσίζονταν μέσα στην φωτιά, με ευχαρίστηση έψελναν:
Ὑπερύμνητε, ὁ τῶν πατέρων Κύριος, καί Θεός εὐλογητός εἶ.	Εσύ που είσαι υπεράνω κάθε ύμνου, ο Κύριος των πατέρων μας και ο Θεός μας, είσαι ευλογημένος.

Ωδή Ζ’ ιαμβική. Ἦχος β.

Ἔφλεξε ῥείθρῳ τῶν δρακόντων τὰς κάρας, ὁ τῆς καμίνου τὴν μετάρσιον φλόγα, νέους φέρουσαν εὐσεβεῖς κατευνάσας. Τὴν δυσκάθεκτον ἀχλὺν ἐξ ἁμαρτίας, ὅλην πλύνει δέ, τῇ δρόσῳ τοῦ Πνεύματος.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Ἔφλεξε ῥείθρῳ τῶν δρακόντων τὰς κάρας, ὁ τῆς καμίνου τὴν μετάρσιον φλόγα,	Ζέστανε με τα νερά του ποταμού τα κεφάλια των δρακόντων,
ὁ τῆς καμίνου τὴν μετάρσιον φλόγα, νέους φέρουσαν εὐσεβεῖς κατευνάσας.	Αυτός που κατεύνασε την ασταθή φλόγα του καμινιού, εκεί που βρίσκονταν οι ευσεβείς νέοι.
Τὴν δυσκάθεκτον ἀχλὺν ἐξ ἁμαρτίας,	Και το δυσκολοθεράπευτο σκότος της αμαρτίας
ὅλην πλύνει δέ, τῇ δρόσῳ τοῦ Πνεύματος.	ξεπλένει ολόκληρο, μέσα από τη δροσιά του Αγίου Πνεύματος.

Ωδή Η’. Ἦχος β.

Μυστήριον παράδοξον, ἡ Βαβυλῶνος ἔδειξε κάμινος, πηγάσασα δρόσον· ὅτι ῥείθροις ἔμελλεν, ἄυλον πῦρ εἰσδέχεσθαι ὁ Ἰορδάνης, καὶ στέγειν σαρκί, βαπτιζόμενον τὸν Κτίστην· ὃν εὐλογοῦσι λαοί, καὶ ὑπερυψοῦσιν, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Μυστήριον παράδοξον, ἡ Βαβυλῶνος ἔδειξε κάμινος, πηγάσασα δρόσον·	Η κάμινος της Βαβυλώνας φανέρωσε ένα παράδοξο μυστήριο, αφού υπήρξε πηγή δροσιάς.
ὅτι ῥείθροις ἔμελλεν, ἄυλον πῦρ εἰσδέχεσθαι ὁ Ἰορδάνης,	γιατί και ο Ιορδάνης επρόκειτο να δεχθεί την άυλη φωτιά,
καὶ στέγειν σαρκί, βαπτιζόμενον τὸν Κτίστην·	και να στεγάσει το Σώμα, αφού βαπτίζει τον Κτίστη.
ὃν εὐλογοῦσι λαοί, καὶ ὑπερυψοῦσιν, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.	Αυτόν τον οποίο ευλογούν οι λαοί και υπερυψούν, σε όλους τους αιώνες.

Ωδή Η’ ιαμβική. Ἦχος β.

Ἐλευθέρα μὲν ἡ κτίσις γνωρίζεται· Υἱοὶ δὲ φωτός, οἱ πρὶν ἐσκοτισμένοι. Μόνος στενάζει, τοῦ σκότους ὁ προστάτης. Νῦν εὐλογείτω συντόνως τὸν αἴτιον, ἡ πρὶν τάλαινα τῶν Ἐθνῶν παγκληρία.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ	ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
Ἐλευθέρα μὲν ἡ κτίσις γνωρίζεται·	Η κτίση πλέον έχει ως γνώρισμά της την ελευθερία
Υἱοὶ δὲ φωτός, οἱ πρὶν ἐσκοτισμένοι.	Όσοι ήταν μέχρι πρότινος μέσα στο σκοτάδι γίνονται υιοί του Φωτός.
Μόνος στενάζει, τοῦ σκότους ὁ προστάτης.	Πλέον μόνος του στενάζει, ο προστάτης του σκοταδιού.
Νῦν εὐλογείτω συντόνως τὸν αἴτιον, ἡ πρὶν τάλαινα τῶν Ἐθνῶν παγκληρία.	Τώρα ας ευλογεί συνολικά τον αίτιο της νέας κατάστασης, το σύνολο των μέχρι πρότινος ταλαίπωρων εθνών.

Διπλές Καταβασίες της εορτής των Θεοφανείων Ψάλλει ο Άρχων Πρωτοψάλτης της Μ.τ.Χ.Ε. κ. Παναγιώτης Νεοχωρίτης και ο Άρχων Λαμπαδάριος της Μ.τ.Χ.Ε. κ. Στυλιανός Φλοίκος.

Απόδοση στη Νεοελληνική: Απαρχή.